هرچند که نحوه ابداع چاپ کاملاً مشخص نیست اما زمان ظهور آن به اواخر قرون وسطی برمی‌گردد و بر اساس تاریخ این صنعت به کشور چین تعلق داشته است. در حقیقت اختراع چاپ همانند بسیاری از اختراعات مهم بشر تحول بزرگی ایجاد کرده و زندگی بشریت را تحت تأثیر قرار داده است چرا که باعث توسعه آثار هنری، علمی، ادبی، فرهنگی و اجتماعی شد. با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف روش‌های مختلفی برای چاپ تصاویر، متون و… بر روی سطوح مختلف ابداع شد که چاپ دیجیتال و چاپ افست از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین آن‌ها هستند. این تکنولوژی های چاپ در کنار شباهت‌های متعددی می‌توانند تفاوت‌های مختلفی نیز داشته باشند و در نهایت کاربردهای گوناگونی داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی کامل تفاوت چاپ افست و چاپ دیجیتال پرداخته می‌شود.
چاپ افست و ویژگی های آن
چاپ اُفست (Offset printing) نوعی سیستم چاپ است که در آن متون و تصاویر مورد نظر را بر روی سطح لاستیکی یک استوانه گردان برگردانده و آن را با فشار یک استوانه دیگر بر روی سطوح مورد نظر چاپ می‌کنند. این تکنولوژی برای چاپ انواع بروشور، کاتالوگ، پوستر، کارت ویزیت فرم‌های عمومی و… کاربرد داشته و از سیستم رنگی CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, black) در آن استفاده می‌شود که رنگ‌ها به صورت جداگانه بر روی کاغذ چاپ خواهند شد. از مهم‌ترین ویژگی‌های این چاپ می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- قابلیت چاپ در حجم بالا
- داشتن سرعت چاپ بالا
- چاپ با کیفیت بالا و با رنگ‌های شفاف و زیبا
- چاپ بر روی انواع سطوح مختلف (کاغذ، چوب، هدیه تبلیغاتی، پلاستیک و…)
- قیمت مناسب و…
چاپ دیجیتال و ویژگی های آن
تکنولوژی چاپ دیجیتال در اصل به فرآیند تبدیل تصاویر دیجیتال به سطوح چاپی گفته می‌شود و دقیقاً نحوه چاپ مستقیم جوهر بر روی یک بستر را مشخص می‌کند و شباهت بالایی به چاپگرهای رنگی خانگی دارد. این چاپ از سرعت بالایی برخوردار است و جایگزینی مطمئن برای روش‌های سنتی مانند لیتوگرافی، فلکسوگرافی، گراور، چاپ حروف، چاپ افست و … به شمار می‌رود. در تکنولوژی چاپ دیجیتال بسیاری از مراحل مکانیکی مورد نیاز برای چاپ معمولی مانند ساختن فیلم‌ها و رنگ‌ها، جدا کردن دستی قطعات و… حذف شده و برخلاف چاپ افست نیازی به پلاک چاپی ندارد. از مهم‌ترین ویژگی‌های این چاپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- مناسب برای چاپ در تیراژ پایین
- تنوع بالا در روش‌های چاپ (نوری، حرارتی، تصعید رنگ، جوهرافشان و…)
- امکان تغییر داده‌ها
- عدم نیاز به تجربه و مهارت
- سرعت چاپ بالا و کیفیت عالی
- چاپ بر روی سطوح مختلف و…
تفاوت های چاپ افست و چاپ دیجیتال
چاپ افست و دیجیتال از کاربردی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های چاپ هستند که می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند. این تکنولوژی‌ها در کنار شباهت‌های متعددی که دارند می‌توانند تفاوت‌های قابل توجهی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
تفاوت در تیراژ چاپی
هر کدام از این تکنولوژی‌های چاپ می‌توانند برای چاپ در تیراژهای مختلفی مناسب باشند و عملکرد و راندمان خوبی از خود نشان دهند. چاپ افست می‌تواند برای چاپ در تیراژ بالا گزینه خوبی باشد و در نهایت قیمت مناسب‌تری داشته باشد در حالی که چاپ دیجیتال برای چاپ در تیراژ پایین مناسب است.
تفاوت در هزینه چاپ
چاپ دیجیتال از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است خصوصاً زمانی که نیاز به چاپ تصاویر باشد به همین دلیل هزینه بالاتری دارد. در حقیقت هزینه‌های زیاد چاپ دیجیتال باعث شده است که این تکنولوژی فقط برای چاپ در تیراژهای پایین مناسب باشد و برای چاپ در تیراژ بالا صرفه اقتصادی نخواهد داشت. چاپ افست در تیراژ بالا می‌تواند مقرون‌به‌صرفه تر باشد و گزینه بهتری است.
تفاوت در روش چاپ
چاپ دیجیتال می‌تواند تنوع بالایی از نظر نحوه چاپ داشته باشد که رایج‌ترین آن‌ها شامل مواردی همچون چاپ نوری، چاپ حرارتی، چاپ تصعید رنگ، چاپ جوهر افشان و … هستند به همین دلیل می‌توان از آن استفاده‌های متعددی در چاپ بر روی سطوح مختلف داشت. چاپ افست فقط به دو شیوه سنتی (بر پایه تضاد آب و روغن) و مدرن (سیستم رنگی CMYK) انجام می‌شود.
تفاوت در سرعت چاپ
سرعت چاپ در این صنعت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است خصوصاً زمانی که نیاز به چاپ در تیراژ بالا وجود داشته باشد. از نظر سرعت چاپ تکنولوژی چاپ دیجیتال وضعیت بهتری دارد چراکه برخلاف چاپ افست برای شروع چاپ، نیازمند تهیه زینک برای هر رنگ نخواهد بود و اپراتورهای چاپ نیز مهارت و تخصص ویژه‌ای نیاز ندارند و به سرعت می‌توانند متون و تصاویر مختلف را بر روی سطوح مختلف چاپ نمایند. البته باید در نظر داشت سرعت چاپ می‌تواند تحت تأثیر تعداد و تیراژ نیز باشد به‌گونه‌ای که زمان تولید چاپ افست برای حجم بالای چاپی پایین‌تر بوده در حالی که زمان تولید چاپ دیجیتال برای حجم کمتر چاپی کوتاه‌تر است.
تفاوت کیفیت چاپ
چاپ افست و دیجیتال می‌توانند از نظر کیفیت نیز متفاوت باشند. البته باید در نظر داشت که کیفیت چاپ می‌تواند تحت تأثیر فاکتورها و پارامترهای مختلفی همچون مهارت اپراتور، آپشن ها و امکانات چاپ، سطوحی که چاپ بر روی آن‌ها انجام می‌شود، تعداد و تیراژ چاپ، تکنولوژی چاپ و… باشد. به صورت کلی چاپ دیجیتال می‌تواند در چاپ‌های تک‌رنگ و کم تیراژ از کیفیت بالاتری برخوردار باشد در حالی که چاپ افست برای چاپ بر روی سطوحی همچون فلش مموری تبلیغاتی، چوب، فلز و… کیفیت بهتری دارد.
تفاوت در سطوح مورد چاپ
یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های چاپ افست و دیجیتال نوع سطوحی است که چاپ بر روی آن‌ها انجام می‌شود. در چاپ افست به طور کلی می‌توان از هر نوع کاغذی از نظر نوع، جنس، گرماژ، رنگ و… استفاده کرد در حالی که برای چاپ دیجیتال محدودیت‌هایی در انتخاب کاغذ وجود دارد. علاوه بر کاغذ چاپ افست می‌تواند بر روی انواع سطوح دیگر مانند سرامیک، فلز، پلاستیک، پارچه و… استفاده شود ولی چاپ دیجیتال محدودیت‌هایی دارد.
تفاوت در نمونه‌گیری سریع و ارزان
گاهی افراد برای انجام پروژه‌های خود نیاز دارند که از طرح‌ها و ایده‌های خود نمونه‌گیری کرده و به کارفرما یا مشتری ارائه کند و لازم است که به سرعت به نمونه‌های مورد نظر خود دسترسی داشته باشند. از آنجایی که آماده‌سازی و چاپ با چاپ افست زمان‌بر و نیاز به تخصص دارد این کار می‌تواند بسیار زمان‌بر باشد در حالی که چاپ دیجیتال این محدودیت را نداشته و به سرعت نمونه‌های مورد نظر آماده می‌شود.
تفاوت در سابقه
در کنار تمامی مواردی که به عنوان تفاوت بین چاپ‌های افست و دیجیتالی عنوان شد، این دو تکنولوژی از نظر سابقه و قدمت نیز متفاوت هستند. در حقیقت تکنولوژی چاپ افست قدیمی و باسابقه است و چاپ دیجیتال یک تکنولوژی نوپا و جدید است. از نظر محبوبیت نیز می‌توان گفت هنوز چاپ افست جایگاه ویژه‌ای در بین افراد دارد چرا که برای چاپ خودکار تبلیغاتی، بنر، نقشه، دعوت‌نامه، کارت، لوح‌ها، کاتالوگ، فولدر، بروشور و… استفاده می‌شود و کاربردهای متعددی دارد.
